درباره والیبال

والیبال یک بازی پیچیده است که از تکنیکهای ساده تشکیل شده، به توپ در ارتفاعی بیش از 3 متر ضربه زده می شود و این توپ در کمتر از 5/. ثانیه به مدافع داخل زمین می رسد. این بدان معناست که مدافع داخل زمین باید در محلی مناسب جاگیری کرده باشد وکاملاً آماده دریافت توپ باشد و در حالی که کمتر از یک چشم بر هم زدن فرصت دارد، توپ را کنترل کرده و هدایت نماید. والیبال بازی ای است که بر پایه ارسالهای دقیق و جلوگیری از برخورد توپ با زمین استوار می باشد، و این مستلزم جا بجایی های سریع ومتعادل است.

یک تیم می تواند در زمین خود 3 بار با توپ تماس داشته باشد. الگوی رایج ارسال با ساعد، پاس دادن با پنجه و آبشارزدن می باشد. توپ با زدن سرویس وارد بازی می شود. تیم ها همینطور می توانند با انجام دفاع روی تور در برابر آبشار حریف، جلوی توپ را هنگام عبور از روی تور بگیرند.تماس با توپ در دفاع روی تور که منجر به ورود توپ به زمین مدافع می شود به عنوان یکی از 3 تماس مجاز تیم محسوب نمی شود.

وضعیت عمومی:

ü حداکثر 12 بازیکن برای هر تیم( 6 بازیکن درون زمین، 6 بازیکن جایگزین، حداکثر 2 لیبرو که فقط یکی می تواند هم زمان درون زمین باشد.)

ü 3 نفر کادر فنی( سرمربی، 2 نفر کمک مربی)

ü 2 نفر کادر پزشکی( پزشک و فیزیوتراپیست)

ü گروه داوری:

· 2 داور اصلی(داور بالا و داور پایین)

· 4 داور خط

· 2 امتیاز شمار و منشی

ارتفاع تور:

ü مردان: 2.43 m

ü زنان: 2.24 m

توپ: توپ از چرم یا الیاف مصنوعی که درون آن لایه ی لاستیکی بادکنک مانندی قرار دارد، درست شده است.

ü محیط توپ: 65-67 cm

ü وزن: 260-280 gr

ü فشار درونی: 0.300-0.325 kg²

سیستم امتیازدهی:

- هر تیم که 3 ست را ببرد برنده بازی است.

- هر تیم که به امتیاز 25 برسد( در ست 5 ام باید به امتیاز 15 برسد.) برنده ست می شود به شرطی که حداقل 2 امتیاز از حریف بالاتر باشد، وگرنه بازی تا جایی ادامه می یابد که این اختلاف به وجود آید.

- هر تیم می تواند 2 وقت استراحت درخواست کند که هر کدام 30 ثانیه هستند.

- در بازی های رسمی 2 وقت استراحت فنی در امتیازات 8 و 16 برای هر دو تیم در نظر گرفته شده است که هر کدام 1 دقیقه هستند.

خط عقب: منطقه توپگیری یا دفاع داخل زمین. بازیکن خط عقب فقط زمانی می تواند از ارتفاعی بالاتر از تور آبشار بزند که از پشت خط 3متر جهش کرده باشد.

خط جلو: منطقه حمله. جایی که در اکثر مواقع حمله از آنجا انجام می شود. زمانی که تیم در حالت دفاعی قرار دارد، دفاع روی تور در این منطقه شکل می گیرد.

چرخش:

- هرگاه وظیفه زدن سرویس به یک تیم منتقل شد، بازیکنان آن تیم باید یک منطقه در جهت عقربه های ساعت چرخش انجام دهاند. بلافاصله پس از اینکه توپ وارد بازی شد، تمام بازیکنان می توانند آزادانه منطقه خود را در زمین انتخاب کنند و جابجا شوند. یک تیم معمولاً هر ست را با قراردادن بازیکنان تخصصی در هر یک از 6 منطقه زمین آغاز می کند.

معمولاً در آغاز هر ست پاسور در منطقه 1، مهاجم پشت خط زن در منطقه 4، دو مدافع میانی در منطقه 3 و 6، دو مهاجم کناری یا دریافت کننده-مهاجم در منطقه 2 و 5 قرار می گیرند.

لیبرو: توپگیر تخصصی برای دریافت سرویس یا آبشار. او می تواند جایگزین هریک از بازیکنان خط عقب بشود و فقط می تواند در منطقه های خط عقب بازی کند( مناطق 1،6 و5). او نمی تواند سرویس بزند و رنگ پیراهن او باید متفاوت با رنگ پیراهن هم تیمی هایش باشد. در توپگیری و دریافت سرویس او باید قسمت بیشتری از زمین را نسبت به هم تیمی هایش پوشش دهد. باید حداقل یک امتیاز بازی شود تا لیبرو که از زمین خارج شده، جایگزین بازیکنی دیگر شود، بنابراین لیبرو نمی تواند در تمام طول مسابقه در زمین حضور داشته باشد. همینطور اگر لیبرو در منطقه 3متری نزدیک تور با پنجه پاس دهد هم تیمی او نمی تواند در حالیکه ارتفاع توپ بالاتر از تور قرار دارد آن را وارد زمین حریف کند. جایگزینی لیبرو با یک بازیکن دیگر جزو تعویض های تیم محسوب نمی شود. این جایگزینی باید در فاصله بین خط 3 متر و خط انتهایی و زمانی که بازی جریان ندارد صورت گیرد و نیازی به اجازه داور ندارد.فقط همان بازیکنی که لیبرو جایگزینش شده می تواند به جای او به زمین برگردد.

پاسور: بازیساز تیم. او حمله تیم را هماهنگ می کند و به مهاجم پاس می دهد. پاسور اغلب مسئول دومین تماس تیم با توپ می باشد. یک آبشار موفق معمولاً از یک پاس دقیق حاصل می شود. یک پاسور خوب باید دقیق، سریع، با انعطاف پذیری بالا، خلاق و باهوش باشد.

مهاجم کناری: به عنوان دریافت کننده-مهاجم هم شناخته می شود. او علاوه بر اینکه وظیفه دریافت سرویس را برعهده دارد عمدتاً از کنار آنتن به ویژه منطقه 4 در حمله شرکت می کند. زمانی که در خط عقب حضور دارد از منطقه 5 در حمله می تواند شرکت کند و همینطور یکی از دو مهاجم کناری تیم در یک چرخش از منطقه 2 حمله می کند.

مدافع میانی: مدافع روی تور تخصصی که در منطقه وسط خط جلو (منطقه 3) دفاع می کند، وظیفه ایجاد هماهنگی و تعیین استراتژی دفاعی بر عهده او می باشد. از او اغلب به عنوان مهاجم سرعتی در تاکتیک های حمله استفاده می شود که می تواند به عنوان عاملی برای فریب مدافعان حریف نیز مورد استفاده قرار گیرد.

پشت خط زن: پشت خط زن اصلی ترین مهاجم تیم می باشد که معمولاً به عنوان امتیازآورترین بازیکن تیم نیز به او نگریسته می شود. او ترکیب تیم در قطر پاسور قرار می گیرد و معمولاً در لحظات حساس و تعیین کننده بازی وظیفه کسب امتیاز در حمله بر عهده اوست.

سرویس

هر رالی با سرویس آغاز می شود . بازیکن باید طوری با دست به توپ ضربه بزند که از روی تور عبور کرده و در داخل زمین حریف فرود بیاید. بازیکنان با توجه به سطحی که در آن حضور دارند از سرویس های متفاوتی استفاده می کنند. در سطوح مبتدی بازیکنان معمولاً از سرویس های ایستاده استفاده می کنند: سرویس از پایین یا سرویس از بالا.در سطوح پیشرفته بازیکنان معمولاً از سرویس های پرشی استفاده می کنند: موجی یا چرخشی(آبشاری). هر بازیکن فقط یک بار فرصت دارد که اقدام به زدن سرویس کند.اگر سرویس به تور برخورد کند و وارد زمین حریف شود، رالی ادامه می یابد.

ارسال با ساعد

این نوع ارسال به منظور کنترل توپ و ارسال آن برای پاسور که در نزدیک تور قرار دارد استفاده می شود. ارسال با ساعد معمولاً اولین تماس تیم با توپ می باشد و در دریافت سرویس و دفاع داخل زمین بسیار کاربردی است. امروزه یک دریافت کننده ماهر که لیبرو نام دارد اکثر دریافت های سرویس را در تیم انجام می دهد و نقش محوری در دفاع داخل زمین دارد.

پاس دادن

پاس دادن، معمولاً یک ارسال با پنجه است که برای تغییر جهت ارسال اول و هدایت توپ به منطقه ای که برای آبشار زدن مناسب باشد به کار می رود.پاس دادن معمولاً دومین تماس تیم با توپ می باشد و مرکز تاکتیکی والیبال است. پاسور باید آنقدر ماهر باشد که علاوه بر ارسال پاسهای دقیق و با ثبات، مدافعین روی تور بلند و ماهر تیم مقابل را فریب دهد و آنها را از مهاجم واقعی تیم دور کند. استفاده از نقاط ضعف تیم مقابل در دفاع روی تور، نکته بعدی است که پاسور باید به آن توجه کند.

آبشار

مهیج ترین قسمت بازی والیبال می باشد که در آن توپ با قدرت از بالای تور روانه زمین حریف می شود. آبشار قدرتمند ترین ضربه در والیبال و مؤثر ترین راه برای پیروزی در رالی می باشد.

دفاع روی تور

دفاع روی تور، اولین خط دفاعی در والیبال می باشد. هدف دفاع روی تور بازگرداندن توپ آبشار زده شده در هنگام عبور از تور و یا جهت دادن آن به سمت مدافعین داخل زمین تیم خودی می باشد. فقط 3 بازیکن خط جلو می توانند در دفاع روی تور حضور یابند.کلید یک دفاع روی تور خوب نفوذ دست ها به زمین حریف می باشد. مدافعین روی تور خوب به جای آنکه دستهای خود را فقط صاف بالا بیاورند(و توسط مهاجم با تکنیک حریف وسیله ای برای کسب امتیاز شوند.) آنها را به منظور دستیابی به توپ و محدود کردن فضای حمله ی مهاجم وارد زمین حریف می کنند.

روش های کسب امتیاز

تیم ها از 4 روش می توانند امتیاز کسب کنند: 1- امتیاز مستقیم سرویس(ACE) 2- دفاع روی تور 3- آبشار 4- خطای حریف

در المپیک 2012 به طور میانگین سهم هریک از روش ها در کل امتیازات کسب شده به این ترتیب بود:

روش کسب امتیاز:	آبشار	دفاع روی تور	سرویس	خطای حریف
درصد:	55.5%	11%	6%	27.5%

والیبال ساحلی

والیبال ساحلی در زمینی که از شن پوشیده شده و نرم می باشد بازی می شود و علاوه بر این تفاوتهای دیگری هم با والیبال سالنی دارد. در این بازی خط مرکزی وجود ندارد و تا وقتی که بازیکنان مزاحم بازی حریف نشوند می توانند از آن عبور کنند.توپ رسمی در این بازی کمی بزرگتر از توپ والیبال سالنی است و معمولاًتوپ را کمتر باد می کنند تا فشار داخلی آن کمتر باشد. این کار میزان تأثیر باد بر مسیر حرکت توپ را کاهش می دهد.

در والیبال ساحلی هر تیم از 2 بازیکن تشکیل می شود و تعویض نیز مجاز نمی باشد. در هنگام مسابقه نیز تیم ها نمی توانند از مربی استفاده کنند. والیبال ساحلی در 3 ست برگزار می شود و هر تیمی که 2 ست را پیروز شود، برنده بازی خواهد بود. امتیاز نهایی در 2 ست اول 21 می باشد و تیمی پیروز خواهد بود که علاوه بر کسب امتیاز نهایی حد اقل 2 امتیاز نیز از حریف خود بالاتر باشد، وگرنه بازی تا جایی که این اختلاف 2 امتیازی حاصل شود ادامه می یابد. سیستم امتیازات نیز به صورت رالی می باشد.اگر دو تیم در شمارش ست ها 1-1 برابر شدند و بازی به ست سوم کشیده شد، در این ست امتیاز نهایی 15 می باشد.

به منظور برابری درمقابل شرایط جوی؛ مانند جهت باد و نور خورشید، بعد از هر 7 رالی تیم ها زمین هایشان را با هم عوض می کنند. در ست نهایی این تعویض هر 5 رالی صورت می گیرد.

مینی والیبال

مینی والیبال نوعی از والیبال رسمی است که توسطFIVB مورد حمایت و تشویق قرار گرفته است. این بازی برای نونهالان 9 تا 13 ساله می باشد. قوانین به وسیله هر فدراسیون ملی به منظور فراهم آوردن شرایط مناسب برای برگزاری مسابقات بین بازیکنان مدارس و باشگاههای مختلف بنا نهاده می شود. مینی والیبال به وسیله دختران و پسران، در تیم هایی که از 2 تا 4 بازیکن تشکیل شده، بازی می شود. اندازه زمین بازی 5/4 تا 6 متر پهنا و 9 تا13 متر طول دارد و به وسیله توری که 9/1 تا 2 متر ارتفاع دارد به دو قسمت مساوی تقسیم می شود.

مهمترین اصول در آموزش والیبال به نونهالان : 1- رقابتی 2- آسان 3- لذت بخش 4- ایمن

 منابع