آموزش تکنیک سرویس
شنبه, ۲۷ دی ۱۳۹۳، ۰۴:۳۶ ب.ظ
به جریان انداختن توپ از محل مجاز زمین توسط یک بازیکن بر طبق مقررات خاص ”سرویس“ نامیده مى‌شود.
براى
فراگیرى هرچه بهتر فنون باید از همان ابتدا آموزش تمرینات به‌صورت هدف‌دار
ارائه شود، خصوصاً براى سرویس این قاعده از اولویت بیشترى برخودار است.
نکته مهم دقت در اندازه پرتاب توپ مى‌باشد. زیرا چنانچه پرتاب توپ بیش از
اندازه یا برعکس صورت گیرد حداقل سرویس زننده با دو مشکل مواجه مى‌شود:
همزمانى مطلوب بین دست ضربه و توپ حاصل نمى‌شود.
محل موردنظر توپ (زیر و پشت آن) دقیقاً براى وارد کردن ضربه شناسائى نمى‌شود.
انواع سرویس
سرویس ساده:
ساده‌ترین نوع سرویس در والیبال سرویس ساده است، ولى باید توجه داشت چنانچه در اجراء این مهارت به اصول تکنیکى آن توجه نشود، فراگیر نخواهد توانست این سرویس را به‌طور صحیح اجراء نماید. بنابراین لازم است در هنگام اجرای فن به این نکات توجه شود:
افراد راست دست، پاى چپ خود را در جلو قرار مى‌دهند و افراد چپ دست عکس این حالت را رعایت مى‌کنند.
براى تعادل بیشتر لازم است با خم کردن مفصل زانوها مرکز ثقل را به زمین نزدیک کرد.
اندازه ی پرتاب توپ باید به نحوى باشد که بین اجراء ضربه و رها شدن توپ همزمانى به وجود آید.
بالاتنه به سمت جلو متمایل و با دست کاملاً کشیده به توپ ضربه وارد مى‌شود.
دقت کنید که ضربه باید به زیر توپ و متمایل به پشت آن و با سطح بیشتر دست (کف و انگشتان) به توپ وارد شود.
در هنگام اجراء سرویس از انتقال وزن بدن از پاى عقب به پاى جلو استفاده شود. تصویر آموزشی شما را در زدن ضربه صحیح کمک مى‌کند.
تمرینات سرویس ساده:
بدون توپ:
فراگیران ابتدا در پشت خط انتهائى زمین با رعایت فاصله موردنیاز مستقر مى‌شوند (چنانچه تعداد نفرات زیاد باشند استفاده از سایر خطوط زمین براى تمرین بدون توپ بلامانع است). آنگاه با فرمان مربى نحوه اجرای سرویس ساده تمرین مى‌شود و در این حالت مربى به اصلاح حرکات تمام فراگیران مى‌پردازد.
با توپ:
تعدادى از فراگیران در پشت خط انتهائى مستقر مى‌شوند و در مقابل هر یک از آنها به فاصله تقریبى ۵ متر گروه دیگرى از فراگیران قرار مى‌گیرند. مربى از فراگیران مى‌خواهد که سرویس ساده را تمرین کنند. آنگاه به اصلاح حرکت آنان مى‌پردازد. فراگیران باید توجه کنند که نفرات مقابل آنها به‌عنوان یک هدف معیار محسوب مى‌شوند. تصویر زیر به خوبى نحوهٔ صحیح تمرین را نشان مى‌دهد.
وقتى اطمینان حاصل شود که فراگیران تمرین را به‌صورت صحیح انجام مى‌دهند، به دستور مربى فاصله بین فراگیران زیاد و زیادتر مى‌شود و در نهایت هر دو گروه در دو انتهاى زمین مقابل یکدیگر قرار مى‌گیرند و در واقع سرویس ساده را از محل قانونى به اجرا درمى‌آورند.
سرویس تنیسى (آبشارى):
این سرویس در وضعیت‌هاى مختلف قابل اجراء است: در حالت ثابت، در حال حرکت و به‌صورت پرش.
براى اجراء این فن در وضعیت ثابت (در جا) مى‌توان به این موارد توجه داشت:
وضعیت ایستادن فراگیر و شیوه ی خم کردن پا از مفصل زانو مانند سرویس ساده مى‌باشد.
ارتفاع پرتاب توپ براى ایجاد همزمانى و هماهنگى بین دست ضربه و توپ به اندازهٔ طول دست به اضافه قطر توپ (۲۰ سانتى‌متر) مى‌باشد.
پس از پرتاب توپ به هوا، دست عقب مى‌رود و بدن نسبت به تور داراى قوس محدّب است. ولى در هنگام زدن ضربه عکس این حالت اتفاق مى‌افتد، یعنى بدن سرویس‌زننده از حالت محدب به مقعر تغییر وضعیت مى‌دهد.
در لحظه ضربه زدن به توپ، دست کاملاً مستقیم و بدون هیچ زاویه‌اى در مفصل آرنج این فن اجراء مى‌شود. دست سرویس‌زننده به بالاى توپ و متمایل به پشت آن اصابت مى‌کند.
مى‌توان در حالت طبیعى از همه قسمت‌هاى دست (مچ، کف و پنجه‌ها) براى ضربه زدن به توپ استفاده کرد.
نکتهٔ مهم نحوهٔ پرتاب توپ است. این پرتاب باید کاملاً در مسیر حرکت دستِ ضربه باشد. در غیر این صورت سرویس را نمى‌توان به محل دلخواه ارسال کرد. تصاویر زیر مراحل اجراء این سرویس را نشان داده است.
تمرینات سرویس تنیسى (آبشار):
بدون توپ:
در این تمرین از فراگیران خواسته مى‌شود که در منطقه مجاز سرویس (پشت خط انتهائى زمین) مستقر شوند و موارد فنى سرویس آبشار را ابتدا در ذهن مرور کرده، سپس به توپ فرضى ضربه بزنند. مطمئناً در این مرحله از آموزش، مربیان فرصت بیشترى براى اصلاح حرکات فراگیران پیدا مى‌کنند.
با توپ:
در این تمرین مانند سرویس ساده از فراگیران مى‌خواهیم که با رعایت فاصله مناسب از یکدیگر در پشت خط انتهائى زمین مستقر شوند. گروه دیگرى از فراگیران در فاصله ۵ مترى در داخل زمین مقابل آنها قرار مى‌گیرند. در این وضعیت فراگیران براى نفر مقابل خود به‌عنوان هدف مى‌باشند که لازم است، سرویس (آبشارى) درست در جهت آنها ارسال شود. فاصلهٔ فراگیران پس از اطمینان از اجراء صحیح تکنیک زیاد مى‌شود و در نهایت هر دو گروه از انتهاى زمین در تکرارهاى متوالى به اجراء سرویس مى‌پردازند. این تمرین در تصویر زیر به‌صورت سرویس ساده نشان داده شده است.
تعدادى از فراگیران در انتهاى سمت راست زمین و تعداد دیگرى در انتهاى سمت چپ مستقر مى‌شوند. ابتدا از آنها خواسته مى‌شود که به‌طور دلخواه هر یک از سرویس‌هاى (ساده ـ تنیسى) را تمرین کنند. آنگاه براى افزایش دقت در فراگیران، از آنان خواسته مى‌شود که به داخل زمین رفته، به عنوان هدف سرویس‌هاى مقابل را دریافت نمایند. پس از اجرای تکرارهاى متوالى باید محل آنان تغییر کند (تصویر زیر)
نکات ایمنى
هنگام تمرین سرویس، خصوصاً سرویس آبشاری، فراگیران باید کاملاً عضلات کتف را گرم کنند. زیرا در غیر این صورت فشارهاى وارد بر کتف احتمال به‌وجود آوردن آسیب‌هاى شایع این عضو را فراهم مى‌سازد.
به فراگیران تذکر داده شود که در هنگام تمرین، همواره متوجه ارسال توپ سرویس شدهٔ بازیکنان مقابل باشند، تا توپ به‌طور ناگهانى به سر و صورت آنها اصابت نکند.
پس از اتمام تمرینات، دقت شود تا کلیه وسایلى که از آنها به‌عنوان هدف استفاده شده از زمین خارج شود، تا در ادامهٔ تمرین این وسایل براى فراگیران مشکلى فراهم نسازد.
به فراگیران یادآورى شود که پس از اجرای سرویس (ضربه زدن به توپ) دست خود را به دنبال توپ تا ناحیه ران ادامه دهند. این امر موجب مى‌شود که عضلات کتف در مسیر صحیح حرکت کند و از وارد آمدنِ آسیب بر این عضو جلوگیرى نماید.
